Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia zapewniają dostępność drzwi przeciwpożarowych
Mogą być irytujące dla osób, które muszę przez nie wielokrotnie przechodzić: drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne muszą pozostawać zamknięte. Inaczej jest, jeśli są wyposażone w mechanizm podtrzymania położenia otwarcia – wtedy mogą pozostawać otwarte, gdyż mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia gwarantują bezpieczne zamknięcie drzwi w przypadku pożaru. Ponieważ są to skomplikowane instalacje, konieczne jest regularne utrzymanie w należytym stanie.
Drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne: konieczne, ale często irytują
Pożary mogą wybuchać szybko, często niezauważalnie. Odizolowanie jest zawsze najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym rozprzestrzenianiu się śmiercionośnych gazów spalinowych. Oznacza to, że ognioodporne ściany w budynkach powinny zapobiegać rozprzestrzenianiu się ognia i dymu tak długo, jak to możliwe. Mogą to jednak robić tylko wtedy, gdy w przypadku pożaru zostaną zamknięte zamknięcia przeciwpożarowe (drzwi przeciwpożarowe) w ścianach przeciwpożarowych, tzn. drzwi i bramy. Z tego względu drzwi przeciwpożarowe muszą zamykać się niezależnie za pomocą samozamykaczy.
Ale drzwi często trudno jest otworzyć. Nawet samo otwarcie drzwi może być niewygodne i niepraktyczne. Dzieci i osoby z ograniczeniami fizycznymi mogą potrzebować zewnętrznej pomocy. Dla tych osób zamknięte drzwi mogą być przeszkodą. Utrzymywanie drzwi w położeniu otwartym przez dłuższy czas lub na stałe jest często pożądane na co dzień. Mechaniczne utrzymywanie drzwi w pozycji otwartej za pomocą klina lub haka stanowi jednak rażące zaniedbanie z perspektywy ochrony przeciwpożarowej, ponieważ samozamykacz nie będzie w stanie zamknąć drzwi w przypadku pożaru.
Zestaw bezprzewodowy GEZE umożliwia połączenie czujników sufitowych i przycisku zwalniającego z czujnikiem ościeżnicowym bez użycia kabli we wszystkich mechanizmach podtrzymania położenia otwarcia GEZE. Łatwo go doposażyć. Ponieważ nie ma oddzielnej linii. Ułatwia to planowanie, szczególnie w budynkach objętych ochroną zabytków. © GEZE GmbH
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia zamiast klinów
Zatwierdzone elektryczne mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia są bardziej praktyczne i całkowicie bezpieczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Wyłączają one w kontrolowany sposób funkcję samoczynnego zamykania drzwi przeciwpożarowych. Oznacza to, że utrzymują one drzwi przeciwpożarowe w położeniu otwartym, zapewniając ich dostępność, lecz automatycznie zwalniają je w przypadku pożaru, aby samozamykacze mogły wykonać swoje zadanie.
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia są złożonymi systemami technicznymi. Składają się one z co najmniej jednej czujki pożarowej, zasilacza, urządzenia podtrzymującego otwarcie i urządzenia wyzwalającego. Urządzenia podtrzymujące otwarcie to często układy elektromagnetyczne, takie jak chwytaki magnetyczne do drzwi, zawory magnetyczne i złącza magnetyczne. Chwytaki magnetyczne do drzwi wymagają przeciwpłyt chwytaka magnetycznego do montażu naściennego. Pozostałe systemy są już zintegrowane z samozamykaczem lub szyną ślizgową.
Wszystkie typy urządzeń podtrzymujących otwarcie mają jedną wspólną cechę: są uruchamiane przez czujkę pożarową w przypadku alarmu lub przez urządzenie wyzwalające w przypadku awarii zasilania. Drzwi zostają zwolnione, a następnie samozamykacz je zamyka. W przypadku drzwi dwuskrzydłowych zintegrowany mechanizm kolejności zamykania zapewnia prawidłowe zamknięcie skrzydeł. Oznacza to, że cel ochronny drzwi przeciwpożarowych został osiągnięty: zapobiegają one rozprzestrzenianiu się ognia i dymu pożarowego.
Drzwi można w każdej chwili zwolnić ręcznie
Jeśli drzwi nie powinny być otwarte, można w dowolnej chwili ręcznie wyłączyć funkcję podtrzymania otwarcia. Wynika to z faktu, że ogólne pozwolenie budowlane wydane przez Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej (DIBt) przewiduje opcję wyzwalania ręcznego. Funkcję tę można zrealizować, stosując przycisk zwalniający, który wyłącza prąd trzymania. Przycisk musi być czerwony i zawierać napis „zamknij drzwi”. Musi również znajdować się w łatwo dostępnym miejscu i nie może być zakryty drzwiami, które blokują dostęp. Jeśli urządzenie podtrzymujące otwarcie może zostać wyzwolone przez lekkie naciśnięcie na skrzydło drzwi, nie jest potrzebny żaden ręczny przycisk zwalniający.
Dodatkowo: napędy drzwi rozwieranych i samozamykacze z ramieniem swobodnym, które umożliwiają przejście przez drzwi przeciwpożarowe prawie bez oporu, muszą być uwzględniane jako część (urządzenie podtrzymujące otwarcie) mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia i mogą być już dołączone jako elementy systemu podtrzymania położenia otwarcia, takie jak np. zasilacz, urządzenie wyzwalające i czujka pożarowa.
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia do drzwi przeciwpożarowych
Drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne zapobiegają rozprzestrzenianiu się ognia lub dymu w budynkach. Niemieckie prawo budowlane reguluje specyfikację mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia. Zgodnie z „Wytycznymi dotyczącymi dopuszczania do użytku zamknięć przeciwpożarowych” (Richtlinien für die Zulassung von Feuerschutzabschlüssen) Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej (DIBt) drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne muszą być samoryglujące. Jeśli utrzymywane są w pozycji otwartej, można zastosować wyłącznie oficjalnie zatwierdzony mechanizm podtrzymania położenia otwarcia.
Modelowe przepisy administracyjne w sprawie technicznych regulacji budowlanych (Muster-Verwaltungsvorschrift Technische Baubestimmung, MVV TB) stanowią:
„Mechanizm podtrzymania położenia otwarcia jest systemem, na który składają się urządzenia i/lub połączenie urządzeń służących do dezaktywowania funkcji mechanizmów zamykających w sposób kontrolowany. W przypadku uruchomienia odpowiedniego urządzenia wyzwalającego w przypadku pożaru lub usterki bądź w razie ręcznego uruchomienia samozamykacze, które są otwarte, zostają automatycznie bezpiecznie zwolnione w celu umożliwienia zamknięcia. Mechanizm podtrzymania położenia otwarcia obejmuje co najmniej
- czujkę pożarową jako czujkę dymu i w razie potrzeby czujkę ciepła,
- urządzenie wyzwalające procesor sygnałowy,
- zasilacz podłączony do sieci zasilającej,
- urządzenie podtrzymujące otwarcie podłączone do zasilacza i
- przycisk zwalniający”.
Ważne: Przepisy dotyczące mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia dotyczą jedno- i dwuskrzydłowych drzwi rozwieranych w ścianach wewnętrznych. Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia nie mogą być używane w drzwiach zewnętrznych bez dodatkowych środków. Klasyfikacja ścian z ochroną przeciwpożarową zgodnie z Sekcją 30 zawiera zalecenia dotyczące zatwierdzenia określonych mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia według „ogólnej aprobaty technicznej”. Jeśli wymagane są dalsze wyjaśnienia w postaci certyfikacji projektu określonej nieruchomości, należy przesłać zapytanie do odpowiedzialnego wyższego organu nadzoru budowlanego.
Zasadniczo mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia są również odpowiednie do stosowania w chronionych obszarach wewnętrznych ochrony przeciwpożarowej zewnętrznych drzwi i okien. W tych zastosowaniach należy przestrzegać określonych warunków użytkowania w zakresie temperatury i wilgotności. Jednak Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej zaleca uzyskanie przynajmniej jednej dodatkowej oceny od eksperta ds. ochrony przeciwpożarowej.
Pozwolenie budowlane dla mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia
Mechanizm podtrzymania położenia otwarcia wymaga ogólnego pozwolenia budowlanego (aBG) jako dowodu przydatności do użytku w Niemczech. W tym celu musi on zostać poddany kontroli przydatności zgodnie ze specyfikacjami Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej (DIBt). Ten rodzaj dopuszczenia zazwyczaj zachowuje ważność przez pięć lat i może zostać przedłużony po przedłożeniu wniosku.
Po wygaśnięciu ogólnego pozwolenia budowlanego dla mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia instalacja nie jest już dopuszczona do montażu w budynku. Istniejące instalacje można jednak dalej użytkować, jeżeli spełniają one pierwotne wymagania oraz są regularnie kontrolowane i konserwowane. Użytkownicy budynków powinni zatem zachować protokół odbioru od firmy, która zamontowała instalację, oraz dowód przydatności do użytku.
Ogólnie rzecz biorąc, kontrolowane i zatwierdzane są tylko kompletne mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia ze wszystkimi odpowiednimi częściami. Wymiana pojedynczego podzespołu na urządzenie, które nie jest już wymienione w pozwoleniu budowanym, powoduje utratę zezwolenia na eksploatację całego mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia. Po uzyskaniu ważnego dopuszczenia konieczne jest przeprowadzenie nowego procesu odbioru.
Zintegrowany mechanizm podtrzymania położenia otwarcia należy sprawdzić pod kątem prawidłowego funkcjonowania i prawidłowej instalacji (ogólny certyfikat typu i dokumentacja producenta). Po kontroli odbiorczej należy przymocować tabliczkę odbiorczą, na której zostanie wskazana data odbioru. Ta kontrola odbiorcza musi zostać zorganizowana przez użytkownika budynku i może być wykonana tylko przez producenta mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia lub przez osobę certyfikowaną przez producenta (eksperta).
Użytkownik budynku musi zachować całą dokumentację związaną z prawidłowym montażem i pozytywnym odbiorem. Należy je przedstawić na żądanie (np. kontrola przeciwpożarowa przeprowadzona przez władze miejskie, straż pożarną).
Wytyczne dotyczące utrzymania w należytym stanie określone są w serii norm DIN 14677 – Utrzymanie w należytym stanie elektrycznie sterowanych mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia dla zespołów drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych oraz elektrycznie sterowanych mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia dla barier przeciwpożarowych w systemach transportu naziemnego. Składa się ona z Części 1: Środki utrzymania w należytym stanie oraz Części 2: Wymagania wobec specjalisty. W Niemczech ogólne pozwolenia budowlane dla mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia odnoszą się do części normy DIN 14677-1.
Użytkownik budynku musi utrzymywać mechanizm podtrzymania położenia otwarcia w sprawności przez cały czas, a przynajmniej raz w miesiącu sprawdzać jego prawidłowe działanie.
Operator jest również zobowiązany do organizowania corocznych przeglądów prawidłowej i bezawaryjnej współpracy urządzeń oraz ogólnego utrzymania w należytym stanie. Operator ma obowiązek zatrudnić wykwalifikowaną firmę konserwacyjną lub zatrudnić wyspecjalizowaną firmę, która może zlecać utrzymanie w należytym stanie mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia. Zakres, wynik i data kontroli i utrzymania w należytym stanie muszą zostać zapisane i zarchiwizowane.
Norma europejska EN 14637 – Okucia budowlane – Sterowane elektrycznie mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia do drzwi przeciwpożarowych/dymoszczelnych – Wymagania, metody badań, stosowanie i utrzymanie w należytym stanie – zawiera również ogólne zalecenia dotyczące utrzymania w należytym stanie i odnosi się do konieczności zachowania zgodności z odpowiednimi przepisami krajowymi i lokalnymi.
Drzwi przeciwpożarowe muszą być oficjalnie zatwierdzone jako „zamknięcia przeciwpożarowe” przez Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej (DIBt). Instalacje dodane do mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia w późniejszym terminie są uważane za zmiany w drzwiach przeciwpożarowych. Z tego powodu użytkownicy muszą wykazać, że zamierzone zmiany są zgodne z dopuszczalnymi zmianami i rozszerzeniami, dotyczącymi zamknięć przeciwpożarowych, lub że przebudowa jest zgodna ze specyfikacją producenta drzwi przeciwpożarowych.
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia GEZE – kompaktowe i bezpieczne
Drzwi przeciwpożarowe z napędem muszą być zawsze połączone z mechanizmem podtrzymania położenia otwarcia. © Nikolaus Grünwald / GEZE GmbH
GEZE oferuje szeroką gamę mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia, które zostały zaprojektowane specjalnie dla zapobiegawczej ochrony przeciwpożarowej. Wszystkie mechanizmy są kontrolowane i certyfikowane zgodnie z odpowiednimi normami i podlegają wymaganiom ogólnego pozwolenia budowlanego Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej (DIBt).
Kompaktowe mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia GEZE składają się z jednego samozamykacza górnego i systemu szyn ślizgowych. Zasilacz, centrala z wyłącznikiem dymowym i elektromechaniczna funkcja podtrzymania otwarcia są zintegrowane z szynami ślizgowymi – nie ma żadnych nieporęcznych elementów na drzwiach ani na ścianach. W przypadku wariantów systemu dla dwuskrzydłowych drzwi przeciwpożarowych elektryczne urządzenie podtrzymujące otwarcie dla obu skrzydeł drzwiowych oraz mechaniczna regulacja kolejności zamykania są zintegrowane w ciągłej szynie ślizgowej.
Zdalne rozszerzenie systemu FA GC 170 to innowacyjne i nagradzane rozwiązanie, które eliminuje czasochłonne okablowanie poszczególnych elementów mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia. Zaleta ta jest szczególnie korzystna w przypadku doposażania istniejących budynków, w szczególności budynków zabytkowych.
Prosta instalacja i uruchomienie poprzez technologię ECwire
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia GEZE są dostępne w wersji z dwużyłową technologią ECwire, umożliwiającą proste okablowanie np. dodatkowych czujników dymu. System ten pozwala na wygodną instalację, połączenie sieciowe i uruchomienie dodatkowych czujników sufitowych.
Urządzenie podtrzymujące otwarcie GEZE
Oferta GEZE obejmuje również: szereg urządzeń podtrzymujących otwarcie do górnych i zintegrowanych samozamykaczy drzwiowych, samozamykaczy podłogowych i napędów do automatycznych drzwi rozwieranych. Można je indywidualnie zintegrować z projektem budynku zgodnie z życzeniem klienta. Urządzenie podtrzymujące otwarcie jest częścią mechanizmu podtrzymania położenia otwarcia, który tworzy wraz z centralą z wyłącznikiem dymowym, urządzeniem wyzwalającym, czujką pożarową i zasilaczem.
Przejdź do mechanizmów i urządzeń podtrzymania położenia otwarcia firmy GEZE
Liczne normy i wytyczne
Dzięki specjalistycznej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu w zakresie planowania GEZE może oferować wszechstronne wsparcie doradcze.
Monterzy GEZE są przeszkoleni w zakresie zachowania zgodności ze wszystkimi normami i wytycznymi, tak aby zainstalowany mechanizm podtrzymania położenia otwarcia spełniał oczekiwania.
Odbiór i utrzymanie w należytym stanie: wykonywane wyłącznie przez ekspertów
Należy mieć świadomość typowych błędów podczas instalacji mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia.
- wybrany mechanizm podtrzymania położenia otwarcia nie pasuje do kąta otwarcia (samozamykacz styka się z drzwiami)
- drzwi są zbyt szerokie
- nieprawidłowa prowadnica kablowa lub jej brak
- brak możliwości odprowadzania dymu
- zanieczyszczenie sprzętu w fazie budowy
- nie zdjęto zaślepki ochronnej
- prace wykonano po uruchomieniu bez zabezpieczenia, zanieczyszczenie czujnika dymu
- wloty powietrza zostały uszczelnione po odbiorze wstępnym w związku z wykonywanymi pracami, a osłony ochronne nie zostały zdjęte po zakończeniu prac
- przestrzeń pomiędzy czujnikiem ościeżnicowym i sufitem jest zbyt mała
Odbiór i konserwacja mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia mogą być prowadzone wyłącznie przez eksperta lub uprawnionego przedstawiciela producenta. Niezbędne jest przedłożenie dokumentów potwierdzających doświadczenie.
Przeglądy i utrzymanie w należytym stanie mogą być również wykonywane przez serwisantów GEZE.
Mechanizmy podtrzymania położenia otwarcia muszą być sprawdzane co miesiąc, a raz w roku muszą przejść kontrolę i konserwację. Comiesięczna kontrola jest konieczna w celu ustalenia, czy drzwi zamykają się prawidłowo.
W celu zapewnienia bezpiecznej obsługi mechanizmów podtrzymania położenia otwarcia konieczne jest:
- prawidłowe zamontowanie zgodne z wytycznymi pozwolenia budowlanego i specyfikacją producenta
- spełnienie wymagań dotyczących utrzymania w należytym stanie
- przestrzeganie terminów wymiany komponentów
- uzupełnienie dokumentacji utrzymania w należytym stanie
- spełnienie minimalnego poziomu kwalifikacji personelu obsługi technicznej
Serwisanci GEZE Service GmbH są oczywiście dostępni w celu wykonywania kontroli i utrzymania w należytym stanie.
