Obszary wejściowe – wyzwania przy planowaniu i rozwiązania
Prawidłowe zaplanowanie obszarów wejściowych jest wyzwaniem dla planistów i architektów. Wszystkie koncepcje muszą bowiem nie tylko uwzględniać wyobrażenia i życzenia klienta, ale także spełniać wszystkie wymogi ustawodawcy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, dróg ewakuacyjnych czy dostępności. W wywiadzie architekt Erik Schaufelberger (mgr inż. FH) z firmy Schaufelberger Architekten i Thomas Lehnert, menedżer rozwiązań biznesowych z GEZE, wyjaśniają, jakie rozwiązania są dostępne dla tych i innych wyzwań.
Jakie są typowe wyzwania dla planistów i architektów przy planowaniu obszarów wejściowych?
Niezależny architekt Erik Schaufelberger projektuje budynki, m.in. dla budownictwa komercyjnego, mieszkania dla osób starszych i domy opieki. © GEZE GmbH
Erik Schaufelberger: Na etapie planowania zawsze należy zadać sobie najpierw pytania: Jak będzie użytkowany budynek? Czy będzie otwarty przez całą dobę, czy tylko w wyznaczonych godzinach? Ile osób będzie korzystać codziennie z obszaru wejściowego? A także, czy te osoby przyjdą naraz, czy rozłożą się w ciągu dnia?
Thomas Lehnert: Dokładnie tak, ponieważ w zależności od liczby i przepływów osób należy wybrać odpowiedni rodzaj drzwi. Na przykład, jeśli 500 osób wysiada jednocześnie z pociągu i chce wyjść na zewnątrz przez drzwi karuzelowe, to nie zadziała. Tu potrzebne są drzwi przesuwne lub co najmniej automatyczne drzwi rozwierane. Ponadto warto wiedzieć, jakie osoby będą korzystać z budynku. Dzieci lub osoby z chodzikami, wózkami inwalidzkimi i innymi ograniczeniami fizycznymi mają specjalne potrzeby dotyczące dostępności. Albo jeśli drzwi służą również jako wejście towarowe, przez które kurier przynosi wielkogabarytowe przesyłki, drzwi muszą mieć określony rozmiar. Kolejnym aspektem są drogi ewakuacyjne.
Drogi ewakuacyjne i dostępność to tematy, które są unormowane prawnie i często bardzo złożone. Jakie są rozwiązania w tym zakresie?
Thomas Lehnert: Co do zasady wszystkie nasze drzwi – drzwi rozwierane, drzwi przesuwne lub drzwi karuzelowe – spełniają wymagania prawne. Jednakże istnieją drzwi i systemy drzwiowe, które w danej sytuacji są bardziej lub mniej odpowiednie. Oprócz grup użytkowników i spodziewanego przepływu osób planiści muszą również uwzględnić odpowiednie wymagania ustawodawcy i lokalnych władz budowlanych. Nasze drzwi karuzelowe w wariancie Break-Out spełniają na przykład wymagania dotyczące dróg ewakuacyjnych. Niemniej jednak mają one jedynie ogólną przydatność do tego celu; dopuszczenie w budynku musi być uzyskane od odpowiednich władz budowlanych na miejscu.
Erik Schaufelberger: Dostępność jest bardzo ważną kwestią wśród naszych zleceniodawców, którzy często reprezentują obszar użyteczności publicznej. Prawie zawsze musimy więc zastanowić się, czy stworzono wystarczająco dużo obszarów ruchu i możliwości, aby osoby z ograniczeniami fizycznymi i ich sprzętem pomocniczym, takim jak wózki inwalidzkie lub chodziki, mogły obsługiwać drzwi lub z nich korzystać. Drzwi karuzelowe nie wymagają wiatrołapu i mogą być połączone z drzwiami rozwieranymi, aby spełnić wymagania użyteczności bez barier.
Tutaj dowiesz się, jak bezpiecznie zaplanować drzwi wielofunkcjonalne
Dostępność jest bardzo ważną kwestią wśród naszych zleceniodawców, którzy często reprezentują obszar użyteczności publicznej.
Erik Schaufelberger, niezależny architekt, mgr inż.(FH)
Z małym pierścieniem sufitowym i smukłym profilem, dla wyjątkowego wzornictwa © GEZE GmbH
Czy drzwi karuzelowe mają zalety w kwestii zrównoważonego rozwoju i efektywności energetycznej budynków?
Thomas Lehnert: Oczywiście. Na przykład nasze Revo.PRIME są szczególnie energooszczędne dzięki najnowszej technice napędów. W porównaniu z poprzednim modelem zużywają ok. 30% mniej energii. Ale można też ogólnie powiedzieć, że drzwi karuzelowe wnoszą wartość dodaną w kwestii zrównoważonego rozwoju. Dzięki nim bezpośredni dostęp między obszarem wewnętrznym a zewnętrznym jest zawsze zamknięty. Nie ma zatem wymiany ciepła, gdy użytkownik wchodzi do budynku lub z niego wychodzi. W przeciwieństwie do innych drzwi nie jest potrzebny także wiatrołap. Nie ma przeciągu, a brud, wiatr, hałas itp. pozostają na zewnątrz. Jednocześnie aspekty te zapewniają większy komfort w obszarze wejściowym. Wprawdzie ze względu na zakrzywione szkło drzwi te mają raczej niekorzystny współczynnik U, jednak nie ma to znaczenia w ogólnej analizie fasady większych budynków. Powierzchnia drzwi karuzelowych w porównaniu z powierzchnią całej fasady jest stosunkowo niewielka, może 1 lub 2 procent. Stosunkowo niska wartość współczynnika U komponentu drzwiowego jest więc mało znacząca, a wpływ drzwi na ogólną wartość współczynnika U jest znikomy.
Erik Schaufelberger: Zgadza się. Ustawodawca określa wartości graniczne dotyczące zamkniętej bryły budynku. Ale drzwi są po to, żeby przez nie przechodzić, więc moim zdaniem cała kwestia współczynnika U dla drzwi ma jedynie ograniczony sens. Niemniej jednak drzwi karuzelowe mogą lepiej pochłaniać straty ciepła z obszaru wewnętrznego do zewnętrznego niż drzwi rozwierane czy nawet przesuwne z wiatrołapem.
Pomimo swoich rozmiarów i wagi nowy Revo.PRIME charakteryzuje się zrównoważonym zużyciem energii. © GEZE GmbH
Jeśli więc planiści chcą lub muszą teraz budować przede wszystkim budynki energooszczędne: czy polecane są drzwi karuzelowe, takie jak Revo.PRIME? Czy warto wybrać raczej inny system drzwiowy?
Thomas Lehnert: Na to pytanie nie ma ogólnej odpowiedzi, zawsze trzeba brać pod uwagę odpowiednie wykorzystanie budynku. Drzwi karuzelowe mają zawsze sens przy dużej częstotliwości przechodzenia, ponieważ ruch obrotowy i oddzielenie wnętrza od zewnątrz pozwala na znaczne ograniczenie straty energii w obszarze wejściowym. Żaden inny system drzwiowy temu nie sprosta, to jest po prostu wielka zaleta drzwi karuzelowych. Nie ma to jednak sensu, gdy drzwi są używane przykładowo pięć razy dziennie. W takim przypadku polecamy zwykłe – i tańsze – drzwi rozwierane. Jednak w przypadku centrum handlowego, hotelu lub budynku firmowego o dużej częstotliwości użytkowania, drzwi karuzelowe są zdecydowanie bardziej energooszczędne. Revo.PRIME są również zrównoważone, jeśli chodzi o zużycie energii przez same drzwi: dzięki nowej technice napędów, mimo swoich rozmiarów i ciężkiego krzyżaka obrotowego, drzwi te przemieszczają się na tym samym poziomie co drzwi przesuwne.
Hasło – przepływ osób: jakie czynniki odgrywają tu typową rolę?
Thomas Lehnert: W zależności od potrzeb należy wybrać odpowiedni rodzaj drzwi. Na przykład, jeśli ludzie przychodzą z boku, drzwi karuzelowe powinny być lekko obrócone, aby ich otwarcie pasowało do przejścia i nie uruchamiało stale czujników bezpieczeństwa. Jeśli drzwi zostały już zamontowane, ale nie w sposób optymalny, na przykład nie pod najlepszym kątem, istnieją środki, aby rozwiązać problem: należy w razie potrzeby ustawić na nowo czujniki. Ewentualnie, jeśli sytuacja na miejscu na to pozwala, można obok drzwi karuzelowych zainstalować jeszcze drzwi rozwierane, aby rozwiązać problem wąskich gardeł.
Drzwi karuzelowe wnoszą wartość dodaną w kwestii zrównoważonego rozwoju. Dzięki nim bezpośredni dostęp między obszarem wewnętrznym a zewnętrznym jest zawsze zamknięty. Nie ma zatem wymiany ciepła, gdy użytkownik wchodzi do budynku lub z niego wychodzi.
Thomas Lehnert, menedżer rozwiązań biznesowych w GEZE
Thomas Lehnert, menedżer rozwiązań biznesowych w GEZE, jest naszym ekspertem ds. drzwi karuzelowych. © GEZE GmbH
Czujniki bezpieczeństwa są przydatnym i niezbędnym urządzeniem. Ale bądźmy szczerzy, to może być denerwujące, gdy drzwi ciągle niepotrzebnie się zatrzymują...
Thomas Lehnert: No pewnie! Niestety często się tak dzieje, ponieważ czujniki nie są prawidłowo ustawione lub są ustawione nieodpowiednio do sytuacji użytkowania. Także tu rozwiązaniem problemu są nasze nowe Revo.PRIME. Ich moment obrotowy wynosi aż 1000 nanometrów. Dzięki temu drzwi zatrzymują się szybko i zdecydowanie – ale też szybko uruchamiają się ponownie. Zaleta: dzięki temu czujniki można ustawić tak, aby miały mały obszar detekcji. Jest to korzystne zwłaszcza wtedy, gdy przez drzwi przechodzą większe grupy ludzi, ponieważ czujniki nie uruchamiają się tak szybko. Jeśli drzwi jednak się zatrzymają, w przypadku Revo.PRIME obrót trwa dalej, aby nie utrudniać przepływu osób, gdy tylko dana osoba ponownie wyjdzie z zasięgu czujnika. Drzwi poruszają się więc płynniej, szybciej i rzadziej ulegają niezamierzonym zatrzymaniom. Dodatkowo wyposażone są w nowsze czujniki oparte na laserze, mniej podatne na zakłócenia pod względem technicznym, ponieważ nie ma na nie wpływu wilgoć, promieniowanie słoneczne czy podłoże. Dzięki temu cała eksploatacja jest mniej podatna na zakłócenia.
Jak przebiega proces wyboru produktów? I od kiedy należy zaangażować ekspertów w dziedzinie obszarów wejściowych?
Erik Schaufelberger: Decyzję dotyczącą rodzaju i wielkości produktu podejmuje się stosunkowo późno po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Montuje się poza tym tylko to, co mamy już w planie w 2. lub 3. fazie robót. Montaż następuje potem zwykle w fazie 5, na etapie projektu wykonawczego i wykonawstwa. Faktycznie decyzja o tym, co zostanie zamontowane, zależy od tego, co zaprojektujemy: jeśli uważamy, że drzwi karuzelowe są w pewnym miejscu słuszne, należy przedstawić tę rekomendację inwestorowi już na etapie projektowania.
Thomas Lehnert: Jest to również właściwy moment, aby skorzystać z pomocy ekspertów, takich jak my z GEZE: gdy tylko istnieje już pierwszy projekt, pierwszy pomysł budynku. Niestety często wchodzimy do gry dopiero na końcu, kiedy decyzja o systemie drzwiowym została już podjęta. Wtedy nie możemy już zbyt wiele doradzić, a jedynie zoptymalizować sytuację montażu i ustawienie czujników. Dlatego najlepiej jest zaangażować nas jeszcze przed sporządzeniem lub opublikowaniem opisu przetargowego. Mogę tylko polecić planistom i architektom, aby już na wczesnym etapie szukali porady ekspertów i korzystali z naszego doświadczenia i kompetencji!
